Evde Nazogastrik Sonda Takma

Nazogastrik Sonda / Beslenme Sondası Nedir?

Çiğneme ve yutma zorluğu yaşayan hastaların beslenmesini sağlamak amacıyla burundan mideye kadar ilerletilen katatere nazogastrik sonda ya da beslenme sondası, sondanın uygulanması işlemine ise beslenme sondası uygulaması adı verilmektedir.

Evde Nazogastrik Sonda Takma

Evde tedavilerine devam edilen ve uzun süre ağız yoluyla beslenemeyen hastalara nazogastrik sonda takma işlemi yapılabilir. Nazogastrik sonda veya beslenme sondası uygulaması muhakkak bir hekim veya tecrübeli bir hemşire tarafından gerçekleştirilmelidir.

Nazogastrik Sonda / Beslenme Sondası Hangi Hastalara Uygulanır?

Beslenme sondası (nazogastrik sonda) 3 günden fazla ağız yoluyla beslenemeyen, çiğneme yada yutma güçlüğü nedeniyle aspirasyon riski bulunan bir çok hasta ve hastalıkta uygulanabilir.

Evde Nazogastrik Sonda Takma İşlemi Nasıl Yapılır?

Nazogastrik Sonda Takma

Öncelikle hastanın Nazogastrik sonda ile beslenmeye uygun olup olmadığı bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Aile yakınları sondanın takılmasını istiyorsa ve hekim onayı yoksa evde nazogastrik sonda takma işlemi yapılamaz.

Evde nazogastrik sonda takma işlemi için aile yakınlarının evde sağlık hizmetleri veren bir kurumdan talepte bulunmaları gerekir.

Onayın alınması ve zaman planlamasının ardından evde sağlık hizmetlerinde görevli bir doktor veya tecrübeli bir hemşire nazogastrik sondayı (beslenme sondası) takmak üzere eve gider.

Eve gelen doktor veya hemşire öncelikle yapılacak işlem detayları hakkında hasta /hasta yakınlarını bilgilendirir.

Nazogastrik sonda takma için gerekli olan eldiven, NG sonda, catajel, enjektör, flaster bant hazırlanır.

Hastaya yaklaşık 30-45 derece olacak şekilde açı verilir. Hasta dik pozisyonda olamıyor ise yan tarafa doğru çevrilir.

Hekim ya da hemşire uygulamaya başlamadan önce ölçüm yaparak nazogastrik sondanın (beslenme sondası) mideye inme seviyesini kateter üzerindeki işaretleme alanından belirlemelidir.

Sondayı takarken burun veya ağızdan sıvı gelmesi ihtimaline karşı hastanın göğüs bölgesi bir örtü ile örtülür, çenenin alt kısmına böbrek küveti yerleştirilir. Hastanın takma dişi varsa çıkartılır.

Hekim veya hemşire, beslenme sondasının sorunsuz bir şekilde burundan mideye kadar ilerlemesi için kayganlaştırıcı jel kullanır.

Nazogastrik sonda (beslenme sondası) burundan mideye doğru yavaş yavaş ilerletilir. Hasta sondanın ilerlemesi sırasında huzursuzlanabilir. Hekim veya hemşire yavaş hareketlerle nazogastrik sondanın mideye kadar ulaşmasını sağlar. Hasta işlem sırasında durulmasını istiyor ise el hareketleri ile işaret edebilir.

Nazogastrik sondanın takılması sırasında sonda ilerlerken hasta yutkunursa sonda hortumu daha rahat aşağı doğru ilerler.

İstenilen seviyeye kadar itilen sondanın mideye gelip gelmediğinin kontrolü için sondanın ucuna enjektör takılarak pistonu bir miktar geri çekilir. Enjektör içerisine mide sıvısı gelmesi beklenir. Eğer sıvı gelmiyorsa enjektör ile mideye bir miktar hava verilir ve verilen hava steteskop ile dinlenir.

Daha sonra beslenme sondasının çıkmaması için buruna flaster ile sabitlenmelidir. Flasterin burundan nefes almayı engellememesine dikkat edilmelidir.

Nazogastrik Sonda / Beslenme Sondasının Çıkartılması

Nazogastrik sondanın çıkartılmasına hekim tarafından karar verildi ise, hemşire önce hastayı/aile yakınlarını yapılacak işlem konusunda bilgilendirir. Ardından burundaki yapışkan flasteri çıkartır. Bu sırada hastanın göğüs kısmına akabilecek sıvılara karşı bir örtü serilir. Sonda çekilerek çıkartılır. Beslenme sondası çıkartıldıktan sonra hasta rahat bir pozisyonda yatırılır.

Nazogastrik Sonda / Beslenme Sondası Ne Kadar Sürede Bir Değiştirilmelidir?

Nazogastrik sonda hastanın üzerinde kalış süresi takılan sondanın türüne göre değişiklik göstermektedir. Genellikle beslenme sondası olarak kullanılan silikon sondanın ortalama kalış süresi 30 gündür. Bu 30 günlük süre içerisinde aralıklarla eve gelen hemşire hastanın bakımlarını ve mama takviyelerini yapar.

Nazogastrik sondanın normal koşullarda 30 güne kadar takılı kalması planlansa da yaşlı, bilinç durumu bozuk veya uyum sorunu olan hastalarda sonda kaza ile çıkabilir. Bu durumda nazogastrik sondanın tekrar değiştirilmesi gerekebilir. Eğer sonda çıktıysa evde sağlık hizmetleri hekimi veya hemşiresi yeniden nazogastrik sonda değişimi için eve gelir.

Nazogastrik Sonda Takma İşlemi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Evde sağlık hizmetleri hekim veya hemşiresi Nazogastrik Sonda taktıktan sonra tüm kontrollerini yapar. Devam süreçte aile yakınlarına rutinde ve acil durumda yapılması gerekenlerle ilgili bilgilendirmelerde bulunur. Burundaki flasterin gevşemesi durumunda nasıl değiştirileceğini, hastayı nasıl besleyebileceklerini anlatır. Ağız yoluyla beslenme olmayacağı için kuruyan ağız ve çatlayan dudaklar için ağız bakımları anlatılır. Beslenme sondasının yerinde olup olmadığının kontrolünün nasıl yapılacağı aileye gösterilir.